Συνέντευξη με την αρχιτεκτόνισσα Ιουλία Λεβεντοπούλου

meta-kinisi: Ποιο είναι το υπόβαθρό σου και το αντικείμενό σου;

ΙΛ: Είμαι αρχιτεκτόνισσα και πρόσφατα τελείωσα το μεταπτυχιακό Πολεοδομίας και Χωροταξίας στο ΕΜΠ. Είμαι μέλος της URBANA από τον Οκτώβριο του 2023 και είμαι πολύ χαρούμενη για αυτό γιατί πάντα ήθελα να δουλέψω γύρω από ζητήματα αστικού σχεδιασμού και συμπερίληψης, απλώς δεν φανταζόμουν πως μπορώ να ενσωματώσω μια τέτοια οπτική στην εργασιακή μου καθημερινότητα. Η URBANA ξεκίνησε από την Εύα Γρηγοριάδου το 2019 ως Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία. Aφορμή στάθηκε το μεταπτυχιακό που έκανε στη Βαρκελώνη, κατά τη διάρκεια του οποίου είχε την ευκαιρία να γνωρίσει αντίστοιχες ομάδες και εγχειρήματα που ασχολούνται με συμμετοχικό σχεδιασμό και συμμετοχικά εργαστήρια. Η εμπειρία αυτή αποτέλεσε έμπνευση και έτσι θέλησε να κάνει κάτι αντίστοιχο και στην Αθήνα· αρχικά με τη βοήθεια φίλων και στη συνέχεια με την ομάδα της URBANA, όπου ασχολούμαστε με ζητήματα συμπερίληψης και έμφυλης οπτικής στον τρόπο που ερευνώνται και σχεδιάζονται οι πόλεις και οι γειτονιές.

H ομάδα ασχολείται με αυτό που ονομάζουμε «φεμινιστικό αστικό σχεδιασμό», ο οποίος προσπαθεί να ξεπεράσει το κενό που υπάρχει στην εκπροσώπηση λιγότερο προνομιούχων ομάδων στην πόλη. Οι πόλεις έχουν σχεδιαστεί κατά βάση από άντρες που συνήθως φέρουν πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: είναι λευκοί, αρτιμελείς, μεσαίας οικονομικής τάξης και άρα αντιλαμβάνονται την πόλη από μία συγκεκριμένη θέση. Αυτό αναπόφευκτα αντικατοπτρίζεται στον τρόπο που σχεδιάζονται οι πόλεις και τα συστήματα μετακίνησης, τα οποία συνήθως αποκλείουν μεγάλες ομάδες ανθρώπων όπως τα άτομα με αναπηρίες, οι γυναίκες, μετανάστριες/ες, τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, τα παιδιά και τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Μέσα από την έρευνά μας αλλά και από την εμπειρία μας στα εργαστήρια που υλοποιούμε, διαπιστώνουμε καθημερινά πως τα άτομα αυτά νιώθουν πως χρειάζεται τα ίδια να προσαρμοστούν στην πόλη, ενώ θα έπρεπε να ισχύει το αντίστροφο: ο σχεδιασμός μιας πόλης πρέπει να πραγματοποιείται και να προσαρμόζεται με βάση τις ανάγκες των διαφορετικών ανθρώπων. Αυτό είναι μια διαπίστωση που μας έχει αποτυπωθεί πολύ έντονα: η πόλη δεν έχει σχεδιαστεί για να νιώθουν άνετα περισσότερες ομάδες. Ο φεμινιστικός αστικός σχεδιασμός λοιπόν προσπαθεί να εντάξει αυτές τις διαφορετικές οπτικές στον τρόπο που σχεδιάζονται οι πόλεις και τα συστήματα μεταφοράς για να γίνουν πιο φιλικά και συμπεριληπτικά για όλες, όλους και όλα.

meta-kinisi: Πώς θα περιέγραφες με βάση την εμπειρία σου το σχεδιασμό και τη λειτουργία των μεταφορών από την οπτική του φύλου;

ΙΛ: Καταρχάς έχουμε δει ότι άνθρωποι διαφορετικών φύλων κινούνται με διαφορετικό τρόπο μέσα στην πόλη. Για παράδειγμα, έρευνα που έγινε από την κολεκτίβα punt 6, ανέδειξε ότι οι γυναίκες, ως βασικές φροντίστριες αναλαμβάνουν περισσότερες και διαφορετικές εργασίες φροντίδας καθημερινά από τους άνδρες, όπως το να πάνε τα παιδιά στο σχολείο ή φροντιστήριο, να πάνε για ψώνια, να συνοδεύσουν ένα άτομο μεγαλύτερης ηλικίας στο γιατρό, και έτσι συνήθως πραγματοποιούν περισσότερες, μικρότερες και πολυγωνικές θα λέγαμε, μετακινήσεις. Έτσι, εξυπηρετεί να χρησιμοποιούν πολύ περισσότερο τα ΜΜΜ και τα πόδια. Αντίθετα, οι άντρες συνήθως αναλαμβάνουν πολύ λιγότερες εργασίες φροντίδας, και έτσι η μετακίνησή τους στην πόλη είναι πιο γραμμική: από το σημείο Α στο σημείο Β και πίσω. Για παράδειγμα, από τη δουλειά στο σπίτι, ίσως και στο σουπερμάρκετ. Αυτό προφανώς αντικατοπτρίζεται στον τρόπο που έχουν σχεδιαστεί τα συστήματα μεταφοράς αλλά και στον τρόπο που έχουν δομηθεί οι υποδομές στις πόλεις και τις γειτονιές και τελικά φαίνεται να δυσκολεύει πάρα πολύ τα άτομα που αναλαμβάνουν εργασίες φροντίδας. Για παράδειγμα, στα στενά πεζοδρόμια με τις συχνά σπασμένες πλάκες δε χωράνε παιδικά καροτσάκια, τα ΜΜΜ δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες τους είτε λόγω συχνότητας των δρομολογίων είτε λόγω έλλειψης δρομολογίων και υποδομών, ενώ υπάρχει και το ζήτημα της ανασφάλειας που νιώθουν σε διαφορετικά σημεία της πόλης τις διαφορετικές ώρες της ημέρας. Μάλιστα, διάβαζα το άρθρο σας για τις συγκοινωνίες στην ελληνική επαρχία, κάτι που και εμείς ερευνούμε αυτή την περίοδο, συγκεκριμένα στην πόλη των Τρικάλων. Εκεί, σε συνεργασία με έναν φορέα τoυ Δήμου, την e-Trikala Α.Ε., έχουμε αναρτήσει ένα ερωτηματολόγιο που απευθύνεται σε γυναίκες διαφορετικών ηλικιών, για να καταλάβουμε συγκεκριμένα πως πραγματοποιούνται οι μετακινήσεις τους μέσα στην πόλη και από και προς τα γειτονικά χωριά. Πιο συγκεκριμένα, θέλουμε να καταλάβουμε πώς κινούνται, ποια μέσα χρησιμοποιούν, αν εξυπηρετούνται από τα λεωφορεία που υπάρχουν, να καταλάβουμε πως έχει δομηθεί το σύστημα μεταφορών και τι προβλήματα αντιμετωπίζουν έτσι ώστε αργότερα να κάνουμε μια σειρά συμμετοχικών εργαστηρίων και να προχωρήσουμε σε κάποιες παρεμβάσεις για να αισθάνονται πιο άνετα και ασφαλείς κατά τις μετακινήσεις τους.

meta-kinisi: Είναι γεγονός πως, ως συγκοινωνιολόγοι μαθαίνουμε σε μεγάλο κομμάτι των σπουδών μας, ακόμα και στο εξωτερικό, πως οι παρεμβάσεις που κάνουμε πρέπει να βελτιστοποιούν τη μετάβαση από ένα σημείο Α σε ένα σημείο Β. Πολλές υποδομές σχεδιάζονται και επιλέγονται να χτιστούν επειδή βελτιστοποιούν το χρόνο και το κόστος μετάβασης μεταξύ προορισμών όπως η κατοικία και η εργασία σε «ευθεία γραμμή», αγνοώντας έτσι τις σύνθετες μετακινήσεις που ανέφερες νωρίτερα. Επίσης, αυτή η προσέγγιση ευνοεί τις περισσότερες φορές το αυτοκίνητο και επενδύσεις σε οδικές υποδομές, καθώς είναι, θεωρητικά, ο γρηγορότερος τρόπος μετακίνησης.

ΙΛ: Αυτό είναι ενδιαφέρον γιατί υπογραμμίζει ακόμα πιο έντονα την παραδοχή πως όταν απουσιάζει η κοινωνική οπτική στον τρόπο που αντιμετωπίζονται ακόμα και τα πιο «τεχνικά επαγγέλματα», τα ίδια τα ερευνητικά ερωτήματα τελικά εμφανίζουν ελλείψεις. Όταν συζητάμε για το πως θα πάμε πιο γρήγορα από το σημείο Α στο σημείο Β, εν τέλει σε ποιες/ους απευθύνουμε αυτή την ερώτηση; Τέτοιες μετακινήσεις πραγματοποιούνται από συγκεκριμένη μερίδα του συνόλου των ανθρώπων, και άρα πολλά άτομα μένουν «εκτός». Παράλληλα, λοιπόν, με το ερώτημα πώς θα κινηθούμε πιο γρήγορα μέσα στην πόλη μήπως θα ήταν χρήσιμο να ενσωματωθεί και το πώς θα κινηθούμε όλες και όλοι πιο άνετα, πώς δηλαδή το σύστημα μεταφορών μπορεί να σχεδιαστεί πιο συμπεριληπτικά;

meta-kinisi: Ένα ακόμα παράδειγμα που δείχνει πως οι μεταφορές δε σχεδιάζονται συμπεριληπτικά είναι ότι οι υποδομές διαστασιολογούνται με βάση την κίνηση στις ώρες αιχμής. Δηλαδή, οι δρόμοι και τα δρομολόγια των ΜΜΜ σχεδιάζονται με βάση την εργασία, και μάλιστα την εργασία σε ώρες γραφείου. Αυτό προφανώς δε αφορά ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού.

ΙΛ: Αυτή η προσέγγιση φυσικά αναγνωρίζει μόνο την αμειβόμενη εργασία ως παράμετρο άξια ενσωμάτωσης στον τρόπο που σχεδιάζονται τα μεταφορικά συστήματα και οι πόλεις, συνολικά. Για παράδειγμα, οι εργασίες φροντίδας, όπως αναφέραμε, δεν αναγνωρίζονται ως το ίδιο σημαντικές και αυτό ακολούθως δημιουργεί προβλήματα στις μετακινήσεις των ατόμων που τις αναλαμβάνουν.

meta-kinisi: Θέλεις να μας δώσεις μερικά ακόμα παραδείγματα που δείχνουν πως δε λαμβάνονται υπόψη η έμφυλη διάσταση και οι ανάγκες όλων των ανθρώπων στο σχεδιασμό του δημόσιου χώρου ή των μεταφορών;

ΙΛ: Μου έρχονται στο μυαλό εμπειρίες που έχουμε καταγράψει μέσα από τα συμμετοχικά μας εργαστήρια, ιδιαίτερα όταν δουλεύουμε με γυναίκες. Πιο συγκεκριμένα, στο πρόγραμμα DiverCity, που ολοκληρώσαμε πέρυσι, δουλέψαμε με μια ομάδα νέων γυναικών που ζουν και εργάζονται στο Παγκράτι. Εκεί αναδείχθηκε έντονα από σχεδόν όλες τις συμμετέχουσες το ζήτημα της ασφάλειας όταν μετακινούνται. Πάρα πολλές μας ανέφεραν πως αποφεύγουν συγκεκριμένους δρόμους, συγκεκριμένες ώρες της ημέρας και νύχτας, λόγω κακών υποδομών, έλλειψης επαρκούς φωτισμού ή πολύ κακής ποιότητας αστικού εξοπλισμού. Προφανώς δεν μπορούμε να αγνοήσουμε πως αυτό έχει έμφυλη διάσταση και δείχνει τη διαφορετική οπτική των γυναικών στο πως κινούνται στην πόλη. Οι άντρες πολύ σπάνια αποφεύγουν να περάσουν από κάποιο δρόμο γιατί δεν έχει καλό φωτισμό, για παράδειγμα. Μάλιστα έχουμε δει σε έρευνες πως ανεξάρτητα από το αν μια γυναίκα έχει βιώσει η ίδια κάποια μορφή παρενόχλησης στο δημόσιο χώρο ή σε ΜΜΜ, έχει πολύ συχνά το αίσθημα της ανασφάλειας όταν κυκλοφορεί σε δημόσιος χώρους, για παράδειγμα σε πάρκα. Άρα, είτε το έχουμε βιώσει οι ίδιες είτε όχι, αυτό επηρεάζει το πως θα κινηθούμε στην πόλη. Αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο ζήτημα στο οποίο αξίζει να εστιάσουμε.

meta-kinisi: Τι σημασία έχει η συμπεριληπτικότητα και η ίση εκπροσώπηση των φύλων στα επαγγέλματα που αφορούν το δημόσιο χώρο και τις μεταφορές;

ΙΛ: Αν δεν υπάρχει συμμετοχή γυναικών, θηλυκοτήτων και άλλων ατόμων με διαφορετικές οπτικές σε ακαδημαϊκούς χώρους που ασχολούνται με ζητήματα πολεοδομίας, αστικού σχεδιασμού και μεταφορών, αλλά και τους αντίστοιχους εργασιακούς χώρους δεν είναι εύκολο να δομηθεί μία πιο συμπεριληπτική προσέγγιση. Ακόμα και εγώ που είμαι γυναίκα, είμαι λευκή και αρτιμελής, δε χρειάζεται να μετακινηθώ έχοντας μαζί μου παιδί, άρα δεν μπορώ να καταλάβω πλήρως τις εμπειρίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν για παράδειγμα τα άτομα με αναπηρία ή οι γυναίκες που είναι μητέρες στην καθημερινότητά τους. Μπορώ να φανταστώ κάποιες από τις εμπειρίες τους γιατί με ενδιαφέρει ερευνητικά και ασχολούμαστε και στην ομάδα με τέτοια ζητήματα αλλά είναι απαραίτητη και η οπτική των ίδιων των ατόμων. Αντίστοιχα, αν δεν καλέσουμε τα ίδια τα άτομα σε διαδικασίες διαβούλευσης για παρεμβάσεις στην πόλη, τη γειτονιά ή το σχεδιασμό των μεταφορών για να αναδείξουν οι ίδιες και τα ίδια τις δικές τους ανάγκες, δε μπορούμε να κάνουμε λόγο για συμπεριληπτικό σχεδιασμό.

meta-kinisi: Ποιος είναι λοιπόν ο ρόλος του συμμετοχικού σχεδιασμού στο σχεδιασμό δημόσιων χώρων και υποδομών που ικανοποιούν ισότιμα τις ανάγκες όλων;

ΙΛ: Ο συμμετοχικός σχεδιασμός ουσιαστικά έχει στόχο να αναδείξει τη σημασία της συμπερίληψης στην πόλη και του δικαιώματος στην πόλη για όλες, όλους και όλα. Βλέπουμε πως συμμετοχικές διαδικασίες είναι ικανές να αλλάξουν την καθημερινότητα των ανθρώπων, όχι μόνο με τη δημιουργία νέων αστικών χώρων αλλά και με μικρότερες παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο. Δε χρειάζεται απαραίτητα να γκρεμιστούν όλα και να τα ξαναφτιάξουμε από την αρχή, όπως πολύ συχνά αναφέρουμε για τις ελληνικές πόλεις. Πολύ μικρές, σημειακές παρεμβάσεις που έχουν αναδειχθεί μέσα από τις ίδιες και τους ίδιους τις/τους κατοίκους, ή τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν τα ΜΜΜ, μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τις εμπειρίες τους στο δημόσιο χώρο. Υπό αυτή την έννοια, οι συμμετοχικές διαδικασίες είναι αυτές που οδηγούν στη δημιουργία πιο συμπεριληπτικών δημόσιων χώρων και μεταφορών. Διαφορετικά, κάποια μένουν εκτός.

Είναι επίσης ενδιαφέρον το πως ο κόσμος αντιλαμβάνεται τέτοιες διαδικασίες. Παρατηρούμε ότι στην αρχή πολλές συμμετέχουσες, ειδικότερα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, έρχονται στα εργαστήρια με μια μικρή επιφύλαξη, αμφιβάλλοντας για το αν μπορούν να συμβάλουν στη συζήτηση. Με την ενθάρρυνση μας και τη μεταξύ τους αλληλεπίδραση βλέπουμε ότι σταδιακά εμπιστεύονται τη διαδικασία, αλληλο-ενδυναμώνονται και τελικά αρχίζουν να κατανοούν ότι ο τρόπος που σχεδιάζονται οι γειτονιές και ο δημόσιος χώρος τις αφορά σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ειδικότερα σε διαδικασίες που μας επιτρέπουν μια επαφή μεγαλύτερης διάρκειας με τις/τους συμμετέχουσες/οντες και με συχνότερες συναντήσεις, παρατηρούμε μεγάλη διαφορά από την πρώτη ως την τελευταία συνάντηση. Οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τη σημασία του να εκφράζουν τις ανάγκες και επιθυμίες τους, και ότι δικαιούνται ασφαλείς, προσβάσιμους και άνετους δημόσιους χώρους προσαρμοσμένους στις ανάγκες τους. Αυτό μας ενθαρρύνει σημαντικά στην προσπάθειά μας να συνεχίζουμε.

Ακόμη, θα ήθελα να αναφέρω ότι η γνώμη των παιδιών είναι πολύ σημαντική. Συχνά, αντιμετωπίζουμε τα παιδιά σαν να είναι πολίτες του μέλλοντος ενώ και αυτά ζουν και κυκλοφορούν στην πόλη, στο τώρα, σήμερα. Στα τελευταία εργαστήρια που κάναμε, όπου συμμετείχαν και παιδιά, είδαμε ότι ένα σημαντικό πρόβλημα για αυτά είναι ότι δεν υπάρχουν χώροι για παιχνίδι. Ακόμα και αν υπάρχουν χώροι για παιδιά, όπως παιδικές χαρές, δεν είναι σχεδιασμένοι για παιδιά όλων των ηλικιών. Ειδικότερα τα κορίτσια σε προεφηβικό ή εφηβικό στάδιο είναι από τις πιο αποκλεισμένες ομάδες από τον πράσινο δημόσιο χώρο. Αν δεν παίζουν ποδόσφαιρο ή μπάσκετ, αν δε τους αρέσουν τα πιο έντονα αθλήματα, δεν έχουν πραγματικά τίποτα που να τις προσελκύσει σε έναν πράσινο χώρο, σε ένα πάρκο. Όταν δεν υπάρχουν χώροι ξεκούρασης και στάσης, καλοσχεδιασμένα παγκάκια, ή σημεία και περιοχές που είναι καλά φωτισμένες, δεν έχουν λόγο να επισκεφτούν έναν πράσινο χώρο. Αν όλα αυτά δεν αναδειχτούν μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες, θα σχεδιαστεί ένας δημόσιος χώρος που ίσως δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των περισσοτέρων.

meta-kinisi: Τι είδους αλλαγές παρατηρείτε να επιζητούν οι γυναίκες κι οι θηλυκότητες που συμμετέχουν στις δράσεις σας; Και πως συγκρίνονται με τις παρεμβάσεις που προτείνονται από δημοσίους φορείς;

ΙΛ: Συχνά παρατηρούμε πως μεγαλύτεροι φορείς εστιάζουν περισσότερο σε έργα μεγαλύτερης κλίμακας που φυσικά ενισχύουν σημαντικά την ποιότητα ζωής στην πόλη και τις γειτονιές, ωστόσο στα εργαστήριά μας βλέπουμε ότι οι άνθρωποι έχουν εξίσου ανάγκη και από πιο απλές παρεμβάσεις, ενδεχομένως και μικρότερης κλίμακας, όπως σωστό φωτισμό, περισσότερους χώρους ξεκούρασης ή πιο πολλά σημεία με πόσιμο νερό. Για παράδειγμα, μια γιαγιά με το εγγόνι της σε έναν αστικό, πράσινο χώρο μπορεί να χρειάζεται μια βρύση για να πλύνει τα χέρια του ή ένα φρούτο, ενώ μια μητέρα με μωρό να χρειάζεται έναν χώρο για ξεκούραση και θηλασμό. Μικρές τέτοιες παρεμβάσεις, μπορούν να αναβαθμίσουν αισθητά την καθημερινότητα των ανθρώπων.

Στα εργαστήριά μας δουλεύουμε αρκετά με διερευνητικούς περιπάτους, ένα εργαλείο στο οποίο μπορούμε να αναλύουμε και να αξιολογούμε συλλογικά δημόσιους χώρους. Η αξιολόγηση αυτή πραγματοποιείται στη διάρκεια μιας διαδρομής που θα κάνουμε σε μια γειτονιά με συμμετέχοντα του εργαστηρίου, χρησιμοποιώντας τα κριτήρια που έχουμε αναπτύξει, όπως η προσβασιμότητα, η ζωτικότητα, το αίσθημα ασφάλειας, ο αστικός εξοπλισμός και οι έμφυλες αναπαραστάσεις, από τα ονόματα των δρόμων έως τα αγάλματα - τα οποία συνήθως απεικονίζουν ή αναφέρονται σε άνδρες. Τα κριτήρια αυτά έχουν προκύψει από τις ίδιες τις ανάγκες των ανθρώπων. Το ζήτημα της προσβασιμότητας, για παράδειγμα, συχνά αναδεικνύεται ως βασικό ζήτημα τόσο για άτομα που χρησιμοποιούν αμαξίδιο όσο και για γονείς με καροτσάκια ή άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με κάποια αστάθεια. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, αναδεικνύονται ζητήματα που μπορεί να μην είχαμε εντοπίσει εμείς κατά την αυτοψία μας και προκύπτουν νέες ιδέες για τη βελτίωση του δημόσιου χώρου.

meta-kinisi: Αναφέρονται συχνά θέματα μεταφορών και εκτός της γειτονιάς όταν κάνετε τους διερευνητικούς περιπάτους;

ΙΛ: Ναι. Ένα συχνό παράδειγμα είναι οι στάσεις λεωφορείων. Σε κάποιες γειτονιές όπου υλοποιήσαμε εργαστήρια, παρατηρήσαμε ότι συχνά τοποθετούνται σε ακατάλληλα σημεία, όπως μπροστά σε κάδους απορριμμάτων ή θέσεις στάθμευσης δικύκλων. Αυτό δυσκολεύει ιδιαίτερα τις μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες που δεν μπορούν να πάρουν το λεωφορείο γιατί δεν υπάρχει χώρος για να το περιμένουν με άνεση ή πεζοδρόμιο για να φτάσουν ως τη στάση.

meta-kinisi: Υπάρχει κάτι στην κουλτούρα μας ή και στο θεσμικό μας πλαίσιο που κάνει το σχεδιασμό του δημόσιου χώρου και των μετακινήσεων ιδιαίτερα μη συμπεριληπτικό στην Ελλάδα;

ΙΛ: Νομίζω ότι τα ζητήματα ασφάλειας αλλά και προσβασιμότητας του χώρου είναι αυτά που αναδεικνύουν το μη συμπεριληπτικό σχεδιασμό τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε άλλες χώρες. Σε πολλές πόλεις του εξωτερικού, οι συμμετοχικές διαδικασίες είναι πιο ενσωματωμένες στις αστικές αναδιαμορφώσεις, ενώ στην Ελλάδα η θεσμοθέτησή τους προχωρά πιο αργά. Στη Βαρκελώνη, για παράδειγμα, οι αναπλάσεις μέσω συμμετοχικών διαδικασιών είναι συχνές και οδηγούν σε χώρους υψηλότερης ποιότητας, όχι λόγω ακριβών υλικών ή διάσημων αρχιτεκτόνων, αλλά επειδή ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες όλων. Ευτυχώς, και στην Ελλάδα οι δήμοι αρχίζουν σταδιακά να υιοθετούν τέτοιες πρακτικές στις αστικές παρεμβάσεις.

meta-kinisi: Τι σε ευχαριστεί και τι σε απογοητεύει περισσότερο στη δουλειά σου;

ΙΛ: Αυτό που με ευχαριστεί αλλά και με δυσαρεστεί ταυτόχρονα είναι η σημασία που δίνουμε – ή δεν δίνουμε – στην κοινωνική προσέγγιση του αστικού σχεδιασμού. Χαίρομαι όταν συναντώ ανθρώπους, είτε συνεργάτιδες/τες είτε συμμετέχοντα στα εργαστήριά μας, που κατανοούν τη σημασία της έμφυλης οπτικής και της συμπερίληψης. Από την άλλη, είναι λυπηρό το πόσο συχνά αυτές οι προσεγγίσεις υποτιμώνται και πρέπει διαρκώς να εξηγούμε γιατί είναι σημαντικές. Παρότι υπάρχει ακόμα υποτίμηση της κοινωνικής αυτής ματιάς, σιγά σιγά αναγνωρίζεται η αξία της. Για παράδειγμα, σε ευρωπαϊκά προγράμματα βλέπουμε ότι δε χρειάζεται πια να εξηγούμε γιατί η συμπερίληψη είναι απαραίτητη στο σχεδιασμό των συστημάτων μεταφορών ή στα έργα επαναπρασινίσματος των πόλεων – θεωρείται πλέον αυτονόητη.

Γυναίκες κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου συλλογικής χαρτογράφησης που πραγματοποιήθηκε στο Παγκράτι στο πλαίσιο του προγράμματος DiverCity. Αθήνα, Φεβρουάριος 2024. Copyright: Ιουλία Λεβεντοπούλου.

Τα στοιχεία επικοινωνίας της Ιουλίας είναι:

Ιουλία Λεβεντοπούλου

Αρχιτεκτόνισσα

Urbana

Email: info@urbana.gr

Website: www.urbana.gr

LinkedIn: www.linkedin.com/company/urbana-lab/

Instagram: www.instagram.com/urbana_lab/

Facebook: www.facebook.com/urbanalab/